domingo, 24 de mayo de 2009

Waterdragers in de schapenkudde

-
Etapa 244 voert van de stad
Soria naar Navalcaballo. De schapenrouten is hier deels ‘mooi’ geasfalteerd als So-100. In gebiedje La Legua, in de betekenis van die oude Spaanse afstandsmaat van wat in één uur is te lopen (5.5km), bent u precies halverwege.
-
Dan komt u bij gebiedje
La Manga. Kort en goed, een mooi Latijns-Amerikaans woord voor een pad tussen twee palissades. Een sorteersluis om schapen per stuk door te laten. Om ze te tellen, om de komende Arroyo del Villarejo over te steken of om schapen te selecteren. Direct na de oversteek van de beek is een splitsing in de schapenrouten. Het is links of rechts om Navalcaballo heen.
-
Overigens een zeer interessant gebied. Nabij La Manga was het dorpje Villarejo, Taatsdorp zullen we maar zeggen. Aan Arroyo del Villarejo lag een water- en windmolen om koren te malen. Met gebiedjes als Het Ware Kruis en Almorta. Dat voert nu helaas te ver.
-
Etapa 244 gaat rechtsom. Om in
Navalcaballo te kunnen overnachten. Ik laat Lugnasad en Antestia Aunia even daar. De linkertak gaat op gebiedje Los Aguadores af. Nu is in elk Spaans dorp een Fuente, een bron. Soms meerdere, waarvan die op Plaza Mayor dan de mooiste is. U ziet het nog vaak. Een man komt aanlopen, buigt het hoofd naar de fuente om in één doorgaande beweging een ferme slok te nemen van het uit de bron sijpelende water.
-
Waterdragen was in Spanje tot kunst en beroep verheven: los aguadores, de waterdragers. Het water uit de publieke bronnen en rivieren diende alleen van de bron naar consument te worden gebracht. Los aguadores voorzagen daarin. Niet alleen voor de stadse mens: thuis,
op straat en op de markt, maar ook voor de arbeiders in mijnen en fabrieken.
-
Het meest eenvoudige voor waterdragers was om bij de bron of rivier de waterkruik te vullen en op straat en langs de huizen uit te venten: de drinkbekers in een mandje meedragend. Professioneler om meerdere waterkruiken op een
pakezel te laden.
-
Drinkwater is van levensbelang. Al onder Moors Bewind werden regels gesteld. Basale: zoals het toekennen van het recht van een vaste waterinnameplek aan de rivier, het verbod om bij deze waterplaatsen te varen met boten, het verbod aan vrouwen om in de bovenloop van de rivier de was te doen. Maar ook het verbod aan de waterdragers om het water aan te lengen (sic!) met wijn of bier.
-
Om een indruk te kunnen geven van de omvang van de beroepgroep mag dienen dat in 1780 de hoofdstad Madrid zo’n 170.000 inwoners had waar 1.000 aguadores werkzaam waren: 1:170 inwoners. Bijna vijfentwintig jaar later liepen de Franse legers van Napoleon tegen Madrid te hoop. Goya verbleef toen nog in die stad. Mogelijk dat de jongedame elke dag bij Goya langs kwam. Om water te brengen.
Een eenvoudig schilderij van een eenvoudige aguadora.
-
Niet geschilderd met de achtergrond van de stad Madrid. Haar houding geeft een heldhaftige indruk. De achtergrond van zwarte bosschage en donkerbruine rok wordt subtiel gebroken door het tipje wit van de onderjurk. Een mooie bruine kleurverdeling. Van aarde, rok en mandje tot de draagsjaal om het middel en die van de aarden waterkruik. De diagonaal loopt er dwars doorheen
en zij staat frontaal, bijna in het midden.
-
Het wit van de kousen en het schoeisel –als met ‘n toneellamp uitgelicht– tegen de bosschage en het wit van de schoudersjaal tegen de dreigende lucht. Het doorkomend wit van de onderjurk blijft intrigeren. De waterkruik stevig in de linkerzij gedrukt, het esparto-mandje met drinkbekers in de stevige greep van de boerse rechterhand. De rechtermouw lijkt die van een pak van een torero. In een stevige uitdagende en onverzettelijke pose: ‘kom maar op’. De niet-boerse voeten in gracieuze spitsen van een ballerina.
-
Goya toch! Je schildert een ‘aguadora’ maar toont een ‘matadora’. De rechtermouw en –hand verraden het. De stier kijkt op tegen de stierenvechtster. Gracieus en onoverwinnelijk staand in de arena. In die karakteristieke pose, de linkerhand in de zij met in de rechterhand: la espada. De buik vooruit, de rug hol. La matadora, die met die hooghartige blik tegen hem roept: ‘toro..!’
-
Waterdragers, hier aan de schapenrouten? Hier en in de naaste omgeving zit niemand op een bekertje water te wachten. Wat of wie zijn de waterdragers in een schapenkudde?
-
Szépművészeti Múzeum
1146 Budapest, Dózsa György út 41-
Museum of Fine Arts, Budapest
Dózsa György út 41, 1146 Budapest
-
▪ España – provincia Soria
▪ Mapa Provincial Soria 350
▪ Mapa 350 III Los Rábanos
▪ La Manga
30T 541.000 4618.000. Dat moet toeval zijn!
-
24-5-2009 21:43:37

No hay comentarios: